ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1945-59:Ειρήνη στην Ευρώπη και απαρχές συνεργασίας

Με σκοπό τον τερματισμό των συχνών και αιματηρών συγκρούσεων που έφτασαν στην κορύφωσή τους στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Ευρωπαίοι πολιτικοί ξεκινούν τη διαδικασία οικοδόμησης αυτού που γνωρίζουμε σήμερα ως Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, που ιδρύθηκε το 1951, αποτελεί το πρώτο βήμα για τη διασφάλιση διαρκούς ειρήνης. Το 1957 με τη Συνθήκη της Ρώμης ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και αρχίζει μια νέα εποχή ολοένα στενότερης συνεργασίας στην Ευρώπη. Την περίοδο αυτή, ωστόσο, αναδύεται επίσης ο Ψυχρός Πόλεμος που διαιρεί την ήπειρο για περισσότερα από 40 χρόνια.

1960-69: Η «ανθηρή δεκαετία του '60» - περίοδος οικονομικής ανάπτυξης

Η δεκαετία του 1960 είναι μια καλή περίοδος για την οικονομία. Σ' αυτό συμβάλλει το γεγονός ότι οι χώρες της ΕΟΚ παύουν να επιβάλλουν τελωνειακούς δασμούς στις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές. Επίσης συμφωνούν να ελέγχουν από κοινού την παραγωγή τροφίμων, έτσι ώστε να υπάρχουν αρκετά τρόφιμα για όλους. Τον Μάιο του 1968 γίνεται η εξέγερση των φοιτητών στο Παρίσι, και πολλές αλλαγές στην κοινωνία και στη συμπεριφορά των ανθρώπων συνδέονται με τη λεγόμενη «γενιά του '68».

1970-79: Μια διευρυνόμενη Κοινότητα - Προσχώρηση των πρώτων νέων μελών

Η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο προσχωρούν στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες την 1η Ιανουαρίου 1973, αυξάνοντας τον αριθμό των κρατών μελών σε 9. Ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος, τον Οκτώβριο του 1973, προκαλεί ενεργειακή κρίση και οικονομικά προβλήματα στην Ευρώπη.

Η δημοκρατία εξαπλώνεται στην Ευρώπη με την ανατροπή των δικτατοριών στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής τεράστια ποσά μεταφέρονται για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και υποδομών στις φτωχότερες περιφέρειες. Οι πρώτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πραγματοποιούνται το 1979.

1980-89: Η Ευρώπη αλλάζει πρόσωπο - Η κατάρρευση του κομμουνισμού

Η πολωνική συνδικαλιστική οργάνωση «Αλληλεγγύη» (Solidarność) και ο ηγέτης της, Λεχ Βαλέσα, έγιναν οικεία ονόματα μετά τις απεργίες στο ναυπηγείο του Γκντανσκ το καλοκαίρι του 1980 με αίτημα τα δικαιώματα των εργαζομένων και την πολιτική αλλαγή. Το 1981 η Ελλάδα έγινε το 10ο μέλος των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, με την Ισπανία και η Πορτογαλία να ακολουθούν 5 χρόνια αργότερα. Στο τέλος της δεκαετίας συντελείται η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

1990-99: Μια Ευρώπη χωρίς σύνορα

Το 1993 δημιουργείται η ενιαία αγορά, με τις εξής «4 ελευθερίες»: ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Η δεκαετία του 1990 είναι επίσης η δεκαετία κατά την οποία υπογράφονται 2 Συνθήκες - η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη του Μάαστριχτ) το 1993 και η Συνθήκη του Άμστερνταμ το 1999. Η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία προσχωρούν στην ΕΕ το 1995, ενώ ένα μικρό χωριό στο Λουξεμβούργο δίνει το όνομά του στη συμφωνία του Σένγκεν,η οποία θα επιτρέψει σταδιακά στους πολίτες να ταξιδεύουν σε μεγάλα τμήματα της ΕΕ χωρίς ελέγχους διαβατηρίων.

2000-09: Περαιτέρω επέκταση

Το ευρώ είναι πλέον το νέο νόμισμα για εκατομμύρια Ευρωπαίων. Η 11η Σεπτεμβρίου 2001 ταυτίζεται με τη διεθνή τρομοκρατία, μετά την πρόσκρουση αεροσκαφών στα οποία έχει γίνει αεροπειρατεία σε κτίρια της Νέας Υόρκης και της Ουάσιγκτον. Οι χώρες της ΕΕ αρχίζουν να συνεργάζονται στενότερα για την καταπολέμηση του εγκλήματος. Η διαίρεση Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης εξαλείφεται, με την προσχώρηση 10 νέων χωρών στην ΕΕ το 2004, ενώ το 2007 ακολουθούν η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Τον Σεπτέμβριο του 2008 η παγκόσμια οικονομία πλήττεται από χρηματοπιστωτική κρίση. Η Συνθήκη της Λισαβόνας προβλέπει σύγχρονους θεσμούς και αποτελεσματικότερες μεθόδους εργασίας.

2010-2019:Μια δεκαετία προκλήσεων

Η παγκόσμια οικονομική κρίση πλήττει σκληρά την Ευρώπη. Το 2012 απονέμεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Νόμπελ Ειρήνης. Οι ταραχές και οι πόλεμοι σε διάφορες χώρες οδηγούν πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρώπη. Η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση να αναλάβει αυτά τα άτομα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ευημερία τους και σεβόμενη τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Η κλιματική αλλαγή βρίσκεται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης και οι ηγέτες συμφωνούν στη μείωση των επιβλαβών εκπομπών. Η Κροατία γίνεται το 28ο μέλος της ΕΕ το 2013. Ωστόσο, σε δημοψήφισμα του 2016, το Ηνωμένο Βασίλειο ψηφίζει υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2020 έως σήμερα: Η πανδημία COVID-19 και η πορεία προς την ανάκαμψη

Η πανδημία COVID-19 προκαλεί σοβαρότατη κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας και πρωτοφανή οικονομική επιβράδυνση. Η ΕΕ και οι χώρες μέλη της συνεργάζονται για την υποστήριξη των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, την ανάσχεση της διασποράς του ιού και την εξασφάλιση εμβολίων για τους ανθρώπους στην ΕΕ και πέραν αυτής.

Για να στηρίξουν την ανάκαμψη, οι ηγέτες συμφωνούν για τη μεγαλύτερη δέσμη κινήτρων που χρηματοδοτήθηκε ποτέ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ: έμφαση δίνεται στην πράσινη και ψηφιακή ανάκαμψη, καθώς η ΕΕ εργάζεται για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από 47 χρόνια που ήταν μέλος, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις του με την ΕΕ.

δείτε την ιστορία της Ευρ. Ενωσης στην χρονογραμμή:

https://www.timetoast.com/timelines/c38b9390-66af-4c98-a590-d030c803f35f

πηγες:https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/history-eu_el

επιμέλεια: Ν.Μπαλαντινακης